לאחרונה פורסמו באמצעי התקשורת תמלילים מתוך ישיבת ממשלה לאישור תקנות מיוחדות לשעת חירום בעקבות מגפת הקורונה, ביניהן תקנה מרכזית להגבלת חופש התנועה במרחב הציבורי. אחד הסעיפים המחריגים תקנה זו היה הזכות להפגין. עוד פורסם, כי אחד מהשרים שנכח באותה ישיבה ביקש לערער על החרגה זו ואף שאל, כיצד יסביר לבנו שאינו יכול להסתובב בחוץ, בשעה שהבן יראה מול עיניו אנשים מפגינים ברחובות.
סמוך בזמן לאותה ישיבה נעצרו מפגינים בדרכם להפגין מול משכן הכנסת על פגיעת הממשלה הנוכחית בדמוקרטיה, וזאת למרות שהקפידו לנהוג על פי התקנות.
מספר ימים לאחר מכן יו״ר הכנסת התעלם בצעד חריג ביותר מפסיקה של בג״ץ, הקובעת שעליו לכנס ישיבה של מליאת הכנסת שאמורה להצביע על החלפתו, ובכך יצר משבר חריף בין הרשות השופטת לרשות המחוקקת. אירוע ראשוני במדינת ישראל.
מצב החירום הכרוך במגפה הוא עולמי, הוא איננו המצאה או תכתיב של אדם זה או אחר, הוא מן הממשי. אבל אצלנו, בארץ, הוא נכרך במצב חירום אחר. הוא הופיע עם תחתית כפולה, שבה החירום איננו רק המצב שיש להתגונן מפניו ולטפל בו, אלא גם קרדום לחפור בו, כלי יעיל להאצת תהליכי הכרסום בדמוקרטיה. תחת מעטה החירום נחשפים לאור היום ובאופן ברור יותר פעולות אנטי דמוקרטיות, שראשיתן עוד לפני הקורונה.
היו שכינו את אותה תחתית כפולה ״קורונוקרטיה״. ימים יגידו מה תהיינה ההשלכות של תחתית כפולה זו.
בינתיים, לאותו שר שהיה מוטרד ממבוכתו מול בנו, על כך שאנשים מפגינים בשעת סגר, אפשר היה להמליץ, שישיב לבנו התוהה: ״זו בדיוק הדמוקרטיה, שם היא ממוקמת, במה שחורג מהחד-ערכיות".
نشرت وسائل الإعلان مؤخرا جزءًا من بروتوكول اجتماع وزاري عقِد للمصادقة على تعليمات وتقييدات الطوارئ في أعقاب انتشار جائحة الكورونا، بما في ذلك تعليمات مركزية تملي بتقييد حرية التنقل في الحيز العام استثنت الحق بالتظاهر. نشرت وسائل الإعلام أيضا أن أحد الوزراء الذين حضروا الاجتماع عارض هذا الاستثناء، بل وسأل كيف سيشرح لابنه أنه لا يستطيع التجول في الخارج بينما يرى أشخاصا يخرجون من منازلهم للتظاهر.
بالقرب زمنيا من هذا الاجتماع تم اعتقال متظاهرين كانوا في طريقهم للتظاهر أمام مبنى الكنيست احتجاجا على مسّ الحكومة الحالية بالديمقراطية، وعلى الرغم من تصرفهم بحسب تعليمات ساعة الطوارئ.
بعد مرور بضعة أيام، تجاهل رئيس الكنيست، في خطوة غريبة وغير اعتيادية، حكم محكمة العدل العليا الذي نص أن عليه عقد جلسة لانتخاب من سيخلفه في المنصب،وخلق بذلك أزمة حادة بين السلطتين القضائية والتشريعية هي الأولى من نوعها في دولة إسرائيل.
حالة الطوارئ المتعلقة بالوباء هي عالمية؛ هي ليست ابتداع أو إملاء من قبل شخص ما، بل ناجمة من الواقعي. الا أنها تتشابك لدينا في البلاد، بحالة طوارئ أخرى. انها تطلّ علينا مع قاع مزدوج، فلا تكون مجرد وضع يستدعي العلاج والوقاية منه، وانما أيضا ذريعة تستخدموأداة ناجعة لتسريع مسارات النهش في الديمقراطية. تحت واجهة الطوارئ، تتجلّى في وضح النهار وعلى نحو أكثر وضوحا، خطوات غير ديمقراطية، كانت قد بدأت ما قبل زمن الكورونا.
أطلق البعض على هذا القاع المزدوج اسم "الكوروناقراطية". سنرى لاحقا ما هي الاسقاطات التي ستنجم عنه.
في هذه الأثناء، كان بالامكان الاقتراح على الوزير القلق من ارتباكه حيال تساؤل ابنه عن سبب السماح للجمهور بالتظاهر، بأن يجيبه: "هذه هي الديمقراطية بالضبط، فهي تتموقع هناك، فيما يتعدّى أحادية القيمة".
