החוק הוא מהצד של הכללי, הקבוצתי, אך לאחרונה יש יותר ויותר שימושים אישיים, פרשנויות פרטיות, של החוק. לעיתים נראה כי כל אחד פועל עם החוק שלו.
הדוגמאות לכך רבות: המתקפות מימין על בית המשפט העליון, הלגיטימציה בחברה החרדית מצד מנהיגיה לא למלא אחר הוראות המדינה בהתמודדות עם מגפת הקורונה, העדויות בנוגע לרבנים שהיו בסביבת יגאל עמיר ונתנו הכשר לרצח ראש הממשלה, ניסיונות ״לעגל פינות״ ביחס לחוק כשמדובר בפרסונה מסוימת, כמו ראש הממשלה. לגבי האחרון, המתנגדים להעמדת ראש הממשלה לדין טוענים כי אלו התובעים מהפיכה מבקשים לתפור חוק אישי, פרסונלי, ודווקא בכך הולכים נגד המהות הכללית של החוק.
גם מצד גורמי האכיפה נראה כי האכיפה אינה אחידה. היועץ הכלכלי שלראש הממשלה נתניהו, פרופ' אבי שמחון, אמר בראיון ל"כאן" בנוגע לאכיפה בישראל: "במדינות אחרות אוכפים, אין להם חרדים וערבים, אנשים הרבה יותר ממושמעים".
ניתן לומר, כי מה שאנו עדים לו בתקופה האחרונה, הוא גלישה הולכת ומתעצמת אל עבר צורות התענגות פרטיות ומגוונות, שהחוק אינו מצליח לרסן או לעדן. כך שהפרשנות האישית לחוק תופסת מקום הולך וגדל ביומיום שלנו, הן בקרב הציבור הרחב והן בקרב שליחי הציבור, באופן שחוצה מעמדות והקשרים שונים. לעיתים אנו מוצאים חוק אחד לקהילה אחת וחוק אחר לקהילה אחרת, למרות שכולם אזרחי אותה מדינה.
האם מדובר בחוק פרטי? באתיקות שונות? הרי גם לפסיכואנליטיקאי אתיקה שלעתים לא עולה בקנה אחד עם החוק. האם ניתן להאשים גם אותו במשיכת החוק לכיוון המרחב הפרטי?
אם כך, מה בין מה שחוקי לבין החוק שלי?
ان القانون من جانب العام والجماعي، الا أننا نشهد في الآونة الأخيرة استخدامات شخصية، وتأويلات خاصة له. وقد يبدو أحيانا أن كل واحد يعمل وفقا لقانونه الخاص.
الأمثلة على ذلك كثيرة: الهجمات من قوى اليمين على محكمة العدل العليا، والشرعية المعطاة من قبل القيادة للجمهور في المجتمع اليهودي المتدين (الحريديم)، لعدم الانصياع لتعليمات الدولة المتعلقة بمواجهة فايروس كورونا، الشهادات المتعلقة برجال الدين اليهود (الربانيم) الذين كانوا في محيط يغئال عمير وحللوا قتل رئيس الحكومة، محاولات "التغاضي" عن القانون عندما يتعلق الأمر بشخصية معينة، كرئيس الحكومة. بالنسبة للأخير، يدعي المعارضون لمحاكمته قضائيا بأن أولئك الذين يطالبون بالانقلاب انما يطلبون صياغة قانون خاص، شخصي، وبذلك حصرا يسيرون ضد الجوهر العام للقانون.
من جانب العناصر المسؤولة عن تنفيذ القانون أيضا، يبدو بأن فرض القانون ليس موحدا. في مقابلة صحفية لقناة "كان"، صرّح البروفيسور آفي سمحون، المستشار الاقتصادي لرئيس الحكومة نتانياهو: " في دول أخرى يفرضون القانون، ليس لديهم متدينون ولا عربا، والناس هناك أكثر طاعة".
يمكننا القول بأن ما نشهده في الفترة الأخيرة، هو انزلاق آخذ في التعاظم باتجاه اشكال تلذّذ خاصة ومتنوعة، لا ينجح القانون في لجمها أو تلطيفها. هكذا يتخذ التأويل الشخصي للقانون موقعا يكبر بشكل متزايد في حياتنا اليومية، لدى الجمهور الواسع ولدى ممثلي الجمهور أيضا، وبشكل عابر للطبقات الاجتماعية والسياقات المختلفة. نجدأحيانا قانونا معينا لدى جمهور معين وقانون آخر لدى جمهور آخر، على الرغم من أن جميعهم مواطنو الدولة ذاتها.
هل نتحدث عن قانون خاص؟ عن أخلاقيات مختلفة؟ ذلك أنه للمحلل النفسي أخلاقية لا تتماشى أحيانا مع القانون. هل يمكننا اتهامه أيضا باجتذاب القانون باتجاه الحيز الخاص؟ وعليه، ما العلاقة بين ما هو قانوني وقانوني الخاص؟
